خوردگی یکنواخت و را های مقابله با آن چگونه است؟

 

*خوردگی یکنواخت (Uniform Corrosion)* شایع‌ترین نوع خوردگی است که در آن سطح فلز به‌صورت یکنواخت و تدریجی در اثر واکنش شیمیایی یا الکتروشیمیایی با محیط اطراف (مانند رطوبت، اکسیژن یا مواد شیمیایی) تخریب می‌شود. این نوع خوردگی معمولاً قابل پیش‌بینی است و به دلیل توزیع یکنواخت، می‌توان آن را راحت‌تر از انواع دیگر خوردگی مدیریت کرد. مثال بارز آن زنگ‌زدگی آهن یا فولاد در معرض آب و هوا است.

 

### ویژگی‌های خوردگی یکنواخت:
- سطح فلز به‌صورت یکسان نازک می‌شود.
- قابل اندازه‌گیری و پیش‌بینی با استفاده از نرخ خوردگی.
- معمولاً در محیط‌های مرطوب، اسیدی یا قلیایی رخ می‌دهد.
- ظاهر فلز به‌صورت یکنواخت تغییر رنگ می‌دهد یا لایه‌ای از محصولات خوردگی (مانند زنگ) روی آن تشکیل می‌شود.

 

### راه‌های مقابله با خوردگی یکنواخت:
برای پیشگیری یا کاهش اثرات خوردگی یکنواخت، روش‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه توضیح داده شده‌اند:

 

1. *انتخاب مواد مناسب:*
   - استفاده از فلزات یا آلیاژهای مقاوم به خوردگی مانند فولاد ضدزنگ، آلومینیوم، یا تیتانیوم در محیط‌های خورنده.
   - مثال: استفاده از فولاد گالوانیزه (پوشش داده‌شده با روی) برای مقاومت در برابر زنگ‌زدگی.

 

2. *پوشش‌دهی سطح (Coatings):*
   - *رنگ‌آمیزی:* اعمال رنگ‌های مقاوم به خوردگی برای ایجاد سد بین فلز و محیط.
   - *پوشش‌های فلزی:* مانند گالوانیزه کردن (پوشش روی) یا آبکاری با فلزات مقاوم مانند نیکل یا کروم.
   - *پوشش‌های پلیمری یا اپوکسی:* برای محافظت در برابر رطوبت و مواد شیمیایی.

 

3. *حفاظت کاتدی (Cathodic Protection):*
   - استفاده از آند فدا شونده (مانند آند روی یا منیزیم) که به فلز اصلی متصل می‌شود و خود به‌جای فلز اصلی خورده می‌شود.
   - یا اعمال جریان الکتریکی خارجی برای تبدیل فلز به کاتد و جلوگیری از خوردگی.
   - مثال: حفاظت کاتدی در خطوط لوله و کشتی‌ها.

 

4. *مهارکننده‌های خوردگی (Corrosion Inhibitors):*
   - افزودن مواد شیمیایی به محیط (مانند نیترات‌ها، فسفات‌ها یا کرومات‌ها) که واکنش خوردگی را کند می‌کنند.
   - مثال: استفاده از مهارکننده‌ها در سیستم‌های خنک‌کننده یا بویلرها.

 

5. *کنترل محیط:*
   - کاهش رطوبت محیط با استفاده از سیستم‌های خشک‌کننده یا تهویه مناسب.
   - کنترل pH محیط (مانند خنثی‌سازی محیط‌های اسیدی یا قلیایی).
   - حذف اکسیژن از محیط (مانند استفاده از دیگ‌های بخار بدون اکسیژن).

 

6. *طراحی مناسب:*
   - اجتناب از طراحی‌هایی که منجر به تجمع آب یا مواد خورنده روی سطح فلز می‌شود.
   - مثال: استفاده از شیب در سازه‌ها برای جلوگیری از تجمع آب.

 

7. *نگهداری و بازرسی منظم:*
   - بررسی دوره‌ای سطوح فلزی برای شناسایی علائم اولیه خوردگی.
   - تمیز کردن سطوح برای حذف مواد خورنده مانند نمک‌ها یا آلودگی‌ها.

 

8. *استفاده از آلیاژهای خاص:*
   - آلیاژهایی مانند فولاد کورتن (Corten Steel) که در برابر خوردگی جوی مقاومت بالایی دارند و لایه محافظی از زنگ کنترل‌شده تشکیل می‌دهند.

 

### نکات کاربردی:
- *محیط‌های خاص:* در محیط‌های دریایی (حاوی کلرید) یا صنعتی (حاوی گازهای اسیدی)، انتخاب روش‌های مقاوم‌تر مانند پوشش‌های اپوکسی یا فولاد ضدزنگ ضروری است.
- *هزینه و کارایی:* روش‌هایی مانند رنگ‌آمیزی و گالوانیزه کردن معمولاً اقتصادی‌تر هستند، در حالی که حفاظت کاتدی برای سازه‌های بزرگ مانند خطوط لوله مناسب‌تر است.
- *ترکیب روش‌ها:* اغلب ترکیبی از روش‌ها (مانند پوشش‌دهی همراه با مهارکننده‌ها) بهترین نتیجه را می‌دهد.